تصفیه فاضلاب پالایشگاه نفت یکی از اقدامات بسیار مهم و ضروری است که برای جلوگیری از آلوده شدن آب و به خطر افتادن آبزیان و محیط زیست انجام میشود. در تمام مراحل حفر چاه های نفتی، استخراج و فرآوری آن مقدار زیادی آب مصرف شده و در هر گام آلاینده های خاصی به آب افزوده می شوند. به طوریکه صنعت پالایش نفت یکی از پرمصرف ترین صنایع در زمینه استفاده از آب بوده و حجم زیادی از مواد روغنی، نفت، ترکیبات آلی و شیمیایی را وارد فاضلاب می کند. علاوه براین، در این صنایع از پکیج تصفیه فاضلاب برای اجرای چند فرآیند باید استفاده شود. در ادامه روش های تصفیه فاضلاب پالایشگاه نفت، مزایا و معایب هر یک بررسی خواهد شد.
مشخصات فاضلاب پالایشگاه نفت
از ابتدایی ترین مراحل حفر چاه های نفتی تا استخراج و فرآوری نفت، آب نقش بسیار مهمی دارد و در تمام این گام ها با مواد آلاینده ترکیب می شود. به عنوان مثال، در مرحله حفر چاه های نفتی به منظور افزایش استحکام جداره های چاه در برابر فشار از دوغاب استفاده میشود. در این دوغاب اکسید آهن، سیلیکات سدیم، سولفات باریم و سیلیکات های غیرمتبلور استفاده میشود. به همین دلیل آب در این مرحله با ترکیبات شیمیایی آلوده شده و نیاز به تصفیه دارد.
در مرحله استخراج نفت از چاه نیز آب نقش مهمی دارد. مقدار زیادی آب ابتدا وارد چاه های نفتی شده و استخراج انجام میشود. سپس جداسازی نفت و آب انجام میشود. در این مرحله مقدار زیادی از ذرات روغنی و نفتی وارد آب شده و به شدت زندگی آبزیان را تهدید می کند. در زمان فرآوری نفت و تهیه محصولات جانبی نیز ترکیبات مختلفی وارد آب های اطراف پالایشگاه شده و خطرناک ترین فاضلاب ها را بوجود می آورند. این پساب ها تنها با روش های تصفیه فاضلاب صنعتی در چند مرحله قابل حذف و کاهش هستند.
اصلی ترین دلیل تصفیه فاضلاب پالایشگاه نفت، مقدار زیاد آلاینده ها در پساب های تولید شده در هر بخش از پالایشگاه و BOD زیاد است. برخی از مشخصات فاضلاب پالایشگاه های نفت به صورت زیر است:
| BOD | 100 تا 300 میلی گرم بر لیتر |
| TDS | 200 تا 400 میلی گرم بر لیتر |
| قلیائیت | 10 تا 350 |
| سولفید هیدروژن و سولفید | 10 تا 220 میلی گرم بر لیتر |
| نفت | 200 تا 300 میلی گرم بر لیتر |
اصلی ترین آلاینده های موجود در فاضلاب پالایشگاه شامل سولفید هیدروژن، فنل ها، آمونیاک، استات مس و آلاینده های آلی و غیرآلی و روغن هستند.
با توجه به مشخصات فاضلاب پالایشگاه نفت چند مرحله و روش برای تصفیه آنها باید اجرا شود. روش های متعددی در این زمینه ارائه شده و تنها تعداد اندکی به صورت عملیاتی اجرا می شوند.
تصفیه اولیه و جداسازی روغن از آب
یکی از اصلی ترین آلاینده های موجود در فاضلاب پالایشگاه های نفت، ذرات روغن و چربی است که روی آب شناور هستند. ذرات روغنی و کلوئیدی روی آب دارای بار الکتریکی منفی هستند و به همین دلیل یکدیگر را دفع نموده و لایه های لخته مانند را بوجود نمی آورند. برای حل این مشکل چند روش و راهکار وجود دارد که عبارتند از:
جداسازی روغن از فاضلاب نفتی با انعقاد الکتریکی
در این روش الکترودهای مناسب انتخاب و داخل فاضلاب قرار میگیرد. سپس جریان الکتریکی میان الکترودها برقرار شده و هیدرولیز آنها انجام می شود. با هیدرولیز یون های مثبت در فاضلاب تشکیل شده و ذرات روغنی را جذب می کنند. با جذب یون های مثبت و منفی لایه های لخته ای تشکیل شده و روی سطح فاضلاب تجمع پیدا می کنند. در نهایت با استفاده از اویل اسکیمر لایه های روغن روی آب جمع آوری می شود.
تصفیه فاضلاب نفتی با چربی گیر API
یکی از موثرترین روش ها برای جداسازی ذرات روغنی موجود در فاضلاب نفتی، چربی گیر API است. در این روش فاضلاب وارد دستگاه شده و با استفاده از قانون استوک ذرات سبک به بالا حرکت می کنند. ذرات با وزن بیشتر به کف مخزن هدایت شده و جداسازی از این طریق انجام میشود. این روش نه تنها ذرات روغنی موجود در فاضلاب را جدا می کند، بلکه ذرات جامد نیز در این گام حذف خواهند شد. در نهایت لایه های روغنی از روی مخزن و ذرات جامد انباشته شده در کف دستگاه تخلیه می شوند.
جداسازی روغن از فاضلاب نفتی با مواد منعقدکننده
از دیگر روش های تصفیه فاضلاب پالایشگاه نفت می توان به استفاده از مواد منعقدکننده اشاره کرد. در این مرحله مواد شیمیایی منعقدکننده و متناسب با نوع فاضلاب و ذرات کلوئیدی موجود در آن به مخزن تصفیه تزریق می شود. بعد از اختلاط به مرور ذرات معلق لایه های لخته ای را تشکیل داده و روی و کف مخزن انباشته می شوند.
تصفیه فاضلاب روغنی پالایشگاه نفت با DAF
ذرات روغنی موجود در فاضلاب نفتی بسیار ریز و سبک هستند و به همین دلیل جداسازی آنها با تجهیزات چالش زیادی دارد. یکی از روش های موثر در این زمینه ترکیب هوادهی و انعقاد در چربی گیر DAF است. در این روش ابتدا مواد منعقدکننده تزریق شده و سپس هوادهی انجام میشود. ذرات به حباب های تشکیل شده در فاضلاب متصل شده و رو به بالا حرکت می کنند.
تصفیه ثانویه فاضلاب پالایشگاه نفت
بعد از جداسازی ذرات روغنی در تصفیه اولیه، ترکیبات آلی به کمک باکتری ها و روش های بیولوژیکی جداسازی می شوند. در این مرحله روش ها و فرآیندهای گوناگونی قابل استفاده هستند که از رایج ترین آنها می توان به روش زیر اشاره کرد:
تصفیه فاضلاب با MBR
در این روش باکتری ها در شرایط هوازی بسیاری از مواد آلی موجود در فاضلاب را تجزیه و حذف می کنند. فاضلاب بعد از ورود به این مرحله هوادهی شده و اکسیژن مورد نیاز برای باکتری ها تامین می گردد. علاوه براین، لجن فعال نیز برای تغذیه بهتر باکتری ها در این مرحله قرار میگیرد. باکتری ها ترکیبات آلی موجود در فاضلاب نفتی را تجزیه نموده و تکه های باقی مانده از این مواد در پساب ها شناور می شوند.
در مرحله بعد فاضلاب از سیستم های فیلتراسیون غشایی عبور می کنند. با عبور فاضلاب از سیستم های فیلتراسیون با منافذ بسیار ریز، ذرات معلق و جامد روی فیلتر تجمع می کنند. در نتیجه فاضلاب تصفیه شده از سیستم تخلیه می شود.
روی سیستم های فیلتراسیون مقدار زیادی از مواد آلاینده تجمع یافته و به مرور منافذ آنها مسدود می شود. به همین دلیل به صورت دوره ای باید شستشوی فیلترها انجام شود. در این مرحله پارامتر BOD تا حد زیادی کاهش پیدا می کند.
تصفیه نهایی فاضلاب نفتی
در آخرین مرحله فاضلاب از سیستم های فیلتراسیون مختلف از جمله نانو فیلتراسیون، اولترافیلتراسیون و فیلتر کربنی و غیره عبور می کند. این مرحله تاثیر بالایی بر حذف ذرات ریز و میکرونی موجود در فاضلاب دارد.
پکیج تصفیه فاضلاب پالایشگاه نفت
همان طور که در طول متن اشاره شد، یک روش استاندارد و مناسب برای تصفیه فاضلاب های نفتی وجود ندارد. بلکه متناسب با دما و سایر پارامترها مجموعه ای از چند روش مختلف باید اجرا شوند. پکیج تصفیه فاضلاب پالایشگاه نفت یکی از انتخاب های مناسب در این زمینه است که چند فرآیند مختلف را به صورت مرحله ای روی این پساب ها اجرا نموده و باعث افزایش کیفیت آنها می شود. صدرامهاب سازنده پکیج تصفیه فاضلاب پالایشگاه نفت در ظرفیت های گوناگون و کاملا سفارشی بر اساس استانداردهای روز دنیا است. جهت کسب اطلاعات بیشتر می توانید با کارشناسان فروش این مجموعه تماس بگیرید.
