تصفیه هوازی فاضلاب از جمله فرآیندهای مورد استفاده در تصفیه فاضلاب صنعتی و بهداشتی است که میکروارگانیسم ها نقش مهمی در آن دارند. این فرآیندها زیرمجموعه ای از روش تصفیه بیولوژیکی فاضلاب هستند و با استفاده از سیستم های هوادهی اکسیژن مورد نیاز باکتری ها برای رشد و تکثیر بیشتر فراهم می شود. در ادامه انواع فرآیندهای هوازی تصفیه فاضلاب، کاربردها، مزایا و معایب پکیج تصفیه هوازی فاضلاب را بررسی خواهیم کرد.
تصفیه هوازی فاضلاب چیست؟
در انواع فاضلاب صنعتی و بهداشتی مقدار زیادی مواد آلی وجود دارد و یکی از بهترین روش ها برای از بین بردن آنها بدون تولید ترکیبات مضر جانبی، فرآیندهای تصفیه بیولوژیکی فاضلاب است. این فرآیندها به روش ها مختلفی انجام میشود که کاربردی ترین آنها، تصفیه هوازی است. باکتری های برای رشد و تکثیر نیاز به اکسیژن و مواد غذایی دارند. علاوه بر اکسیژن محلول در فاضلاب، با سیستم های هوادهی می توان مقدار اکسیژن را تا حد زیادی افزایش داد. در این شرایط باکتری ها هوای بیشتری برای استفاده در اختیار دارند و در نتیجه با سرعت بالاتری رشد و تکثیر شده و در نهایت مواد آلی را نیز سریع تر تجزیه می کنند.
در تصفیه هوازی هدف اصلی مواد آلی موجود در فاضلاب بوده و بدون هیچ ماده شیمیایی این روند انجام می شود. ویژگی مشترک در تمام فرآیندهای هوازی تصفیه فاضلاب، ایجاد لایه های لجن در کف مخزن ته نشینی است. این لایه ها که لجن فعال نامیده می شوند، به عنوان ماده غذایی در اختیار باکتری ها قرار می گیرد. در نتیجه می توان گفت، با هوادهی فاضلاب، سرعت تصفیه افزایش زیادی دارد و باکتری ها و لجن فعال تولیدی نیز با سرعت بالاتری رشد پیدا می کنند.
مراحل تصفیه هوازی فاضلاب
در نحوه اجرای فرآیندهای تصفیه هوازی فاضلاب تفاوت های کمی وجود دارد و نوع تجهیزات به کار رفته در آنها نیز با هم فرق دارد. اما در حالت کلی می توان گفت در اغلب این فرآیندها چند گام اصلی وجود دارد که عبارتند از:
- در اولین مرحله هوادهی فاضلاب با تجهیزاتی از قبیل دیفیوزر به صورت سطحی، عمقی و شناور انجام می شود. با این شیوه هوادهی اکسیژن زیادی در اختیار باکتری ها قرار گرفته و شرایط برای رشد آنها فراهم می شود. تعداد مراحل هواهی و نحوه انجام این کار در فرآیندهای مختلف با هم متفاوت است.
- بعد از رشد و تکثیر باکتری ها، تجزیه مواد آلی با سرعت بسیار بالایی انجام می شود. بقایای مواد آلی تجزیه شده در این مرحله در فاضلاب شناور هستند. به همین دلیل فاضلاب وارد حوضچه یا مخزن ته نشینی شده یا از سیستم های فیلتراسیون عبور داده می شوند. در نتیجه لایه های لجن در مخزن شکل میگیرد که به عنوان لجن فعال در روند تصفیه مجدد استفاده می شوند.
انواع تصفیه هوازی فاضلاب
در میان انواع فرایندهای تصفیه به کار رفته پکیج تصفیه فاضلاب بهداشتی و صنعتی و غیره، روش های هوازی بیشترین تنوع را دارند و می توان گفت همگی توسعه یافته تصفیه فاضلاب به روش لجن فعال هستند. رایج ترین فرآیندهای تصفیه هوازی فاضلاب عبارتند از:
تصفیه فاضلاب با روش لجن فعال برگشتی
در این روش فاضلاب ابتدا وارد مخزن تصفیه فیزیکی شده و مواد جامد آن حذف می شوند. سپس باکتری ها در محیط کاملا هوازی مواد آلی و اکسیژن موجود در فاضلاب را مصرف می کنند. در این روش از سیستم های هوادهی استفاده نشده و اکسیژن محلول در فاضلاب توسط میکروارگانیسم ها مصرف می شود. در نهایت فاضلاب وارد حوضچه ته نشینی شده و لجن تولید شده به مرحله قبل برگشت داده می شود.
تصفیه فاضلاب با اختلاط کامل CMAS
در این روش مانند سایر فرآیندهای هوازی ابتدا تصفیه فیزیکی انجام شده و مواد معلق ته نشین می شوند. سپس فاضلاب وارد مخزن هوادهی می شود. در این مخزن به جای سیستم های هوادهی از مخزن های بسیار بزرگ صنعتی استفاده می شود. در نتیجه فاضلاب نه تنها از نظر پارامترهای مختلف متعادل می شود، بلکه اکسیژن رسانی ایده آلی همزمان انجام می شود. سایر مراحل این فرآیند شبیه به لجن فعال برگشتی است.
تصفیه فاضلاب به روش تثبیت تماسی CSAS
یکی دیگر از روش های تصفیه هوازی فاضلاب، CSAS است که در آن دو مخزن برای نگهداری فاضلاب در نظر گرفته شده است. در مخزن اولیه فاضلاب در تماس با باکتری ها قرار می گیرد. در نتیجه تصفیه و تجزیه مواد آلی توسط باکتری ها انجام شده و اکسیژن محلول در پساب ها نیز مصرف می شود. برای جداسازی مواد معلق و ذرات کلوئیدی فاضلاب سپس وارد فاز تثبیت می شود.
تصفیه فاضلاب به روش هوادهی گسترده
یکی از کاربردی ترین و موثرترین روش های تصفیه فاضلاب هوازی، هوادهی گسترده است. در این روش از سیستم های هوادهی بسیار پیشرفته استفاده شده و اکسیژن زیادی در اختیار باکتری ها قرار می گیرد. در نتیجه رشد باکتری ها سرعت بالایی پیدا کرده و تصفیه بهتر انجام می شود.
تصفیه فاضلاب به روش جریان پیستونی CPF
در این روش از جریان پیستونی برای تصفیه هوازی استفاده می شود. سیستم های هوادهی پیشرفته در ابتدای مخزن نصب شده و در انتهای آن از قدرت آنها کاسته می شود. علاوه براین، حدود 50 درصد از حجم کل مخزن تصفیه به لجن فعال برگشتی اختصاص داده می شود. به همین دلیل اکسیژن رسانی و تامین مواد غذایی مورد نیاز باکتری ها هر دو در سطح بالایی انجام می شود و در نتیجه تصفیه سریع تر با راندمان بالا انجام می شود.
تصفیه فاضلاب به روش MBR
در این روش از سیستم های غشایی برای جداسازی بقایای مواد آلی تجزیه شده استفاده می شود. ابتدا فاضلاب هوادهی شده و لجن فعال برگشتی نیز در اختیار باکتری ها قرار می گیرد. سپس فاضلاب از سیستم های غشایی عبور داده می شود تا مواد آلی تجزیه شده معلق در فاضلاب جدا شوند. این مواد به مرور لایه های لجن را تشکیل داده و در گام بعد استفاده می شوند.
تصفیه فاضلاب روش RBC
در تصفیه فاضلاب به روش RBC از دیسک های دوار برای رشد توده زیستی استفاده می شود. این دیسک ها در مخزن فاضلاب قرار گرفته و به صورت دوار می چرخند. در اثر چرخش این دیسک ها، باکتری ها روی آنها قرار گرفته و گاهی در تماس مستقیم با فاضلاب بوده و سپس بیرون از آن در معرض هوا هستند. در نتیجه تماس بیشتری با فاضلاب و مواد آلی داشته و اکسیژن زیادی نیز در اختیار آنها قرار می گیرد.
تصفیه فاضلاب روش IFAS
یکی دیگر از روش های کاربردی برای حذف مواد آلی در شرایط هوازی به کمک باکتری ها، IFAS است. در این روش صفحات عمودی ثابت و افقی شناور از جنس پی وی سی در مخزن فاضلاب استفاده می شود. در نتیجه باکتری ها تماس بیشتری با مواد آلی موجود در فاضلاب دارند و تصفیه با سرعتبالاتری انجام می شود.
کاربرد تصفیه هوازی فاضلاب
روش های هوازی تصفیه فاضلاب کاربرد زیادی دارند و برای تصفیه فاضلاب های صنعتی و بهداشتی می توان از آنها استفاده کرد. برخی از موارد کاربرد این فرآیندها عبارتند از:
- تصفیه فاضلاب نساجی
- تصفیه فاضلاب هتل
- تصفیه فاضلاب کارخانه فرآورده های گوشتی
- تصفیه فاضلاب ویلا
- تصفیه فاضلاب کشتارگاه
- تصفیه فاضلاب دامداری
- تصفیه فاضلاب بیمارستان
مزایای تصفیه هوازی فاضلاب
از مهم ترین دلایل استفاده از روش های هوازی برای تصفیه پساب های صنعتی و بهداشتی می توان به سرعت اجرای سریع، پیاده سازی آسان و ارزان، عدم نیاز به مواد شیمیایی و تولید نشدن ترکیبات مضر جانبی در روند تصفیه اشاره کرد.
معایب تصفیه هوازی فاضلاب
علیرغم مزایای متعدد، استفاده از فرآیندهای هوازی برای تصفیه تمام آلاینده های موجود در فاضلاب کاربرد ندارد. چون باکتری ها در این شرایط قادر به حذف آلاینده های حاوی فسفر و نیتروژن نمی باشند. برای این قبیل آلاینده ها از روش های بی هوازی باید استفاده کرد. علاوه براین، این روش ها لجن زیادی تولید کرده و برای تخلیه آنها نیاز به زمان و هزینه بالایی است.
طراحی و ساخت پکیج تصفیه هوازی فاضلاب
صدرامهاب یکی از تیم های باسابقه در زمینه طراحی و تولید پکیج تصفیه هوازی فاضلاب با فرایندهای سفارشی و متناسب با نوع آلاینده های موجود در پساب ها است. این پکیج ها در ظرفیت های مختلفی با بدنه فلزی، پلی اتیلنی و فایبرگلاس قابل طراحی و تولید بوده و همگی طراحی سفارشی دارند. جهت کسب اطلاعات بیشتر می توانید با کارشناسان فروش صدرامهاب تماس بگیرید.
