تصفیه فاضلاب چرم سازی و دباغی مجموعه ای از روش های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی است که از ورود آلاینده های خطرناک به طبیعت جلوگیری می کند. در روند تبدیل پوست حیوانات به چرم مواد و ترکیبات مختلفی استفاده شده و طی شستشوی مداوم و مرحله ای وارد فاضلاب می شوند. به همین دلیل برای این قبیل صنایع پکیج تصفیه فاضلاب استفاده میشود تا چندین فرآیند به صورت مرحله ای اجرا و از این طریق فاضلاب به کیفیت مطلوب برای استفاده مجدد یا ورود به طبیعت را پیدا کنند. در ادامه روش های تصفیه فاضلاب چرم سازی و دباغی و مزایا و معایب هر یک بررسی خواهد شد.
ویژگی فاضلاب چرم سازی و دباغی
یکی از آلوده ترین انواع فاضلاب صنعتی در صنایع چرم سازی و دباغی تولید میشود که حاوی نمک، چربی، آهک، مواد قلیایی و اسیدی، ترکیبات آلی و غیره است. به همین دلیل اجرای روش های تصفیه فاضلاب صنعتی برای این نوع پساب کاملا ضروری است. دلیل اهمیت بسیار زیاد تصفیه این نوع فاضلاب، بالا بودن مقدار BOD، COD، TSS، TDS، کروم است. علاوه براین، به ازای هر تن چرم متوسط 35 تا 40 متر مکعب فاضلاب تولید میشود. در نتیجه می توان گفت مصرف آب و تبدیل شدن آن به فاضلاب در این صنایع بسیار زیاد است.
مشخصات فاضلاب چرم سازی و دباغی به صورت زیر است:
مراحل تولید فاضلاب در صنایع چرم سازی و دباغی
پوست از لحظه ورود به کارخانه و کارگاه های دباغی و چرم سازی مراحل متعددی را طی کرده و در هر مرحله نوع خاصی از آلاینده ها وارد فاضلاب میشوند. به طور خلاصه روند تولید فاضلاب در صنعت چرم سازی به صورت زیر است:
- پوست قبل از انتقال به دباغی نمک سود می شود تا از کپک زدن و فاسد شدن آن جلوگیری گردد. به محض ورود پوست به کارخانه در حوضچه های پر از آب قرار میگیرد. در این مرحله نمک روی پوست در آب حل شده و مقداری از آب وارد الیاف پوست می گردد. با ورود آب به الیاف پوست، آلبومین خون و پروتئین های گوناگون موجود در پوست از آن خارج شده و وارد فاضلاب می شود.
- برای از بین بردن مو و پشم موجود روی پوست از آهک در گام بعد استفاده می شود. استفاده از آهک در این مرحله بر روی افزایش ph و بالا بردن خاصیت قلیایی آن تاثیر دارد.
- در مرحله لش زدایی یا Fleshing تکه های باقی مانده گوشت و بافت های اضافه روی پوست از آن جدا شده و وارد فاضلاب می شود.
- در مرحله بعد مو گیری با استفاده از متیل آمین، کربنات سدیم، سولفات سدیم و آهک انجام میشود.
- سپس به پوست اسید هیدروکلریک افزوده میشود تا آهک اضافه آن کاهش یافته و ph تنظیم شود.
- گام بعد آنزیم دهی یا بالتینگ است که در آن مواد زائد روی پوست حذف می شود. تمام لکه های روی پوست؛ فولیکول های مو و غیره در این مرحله حذف و وارد فاضلاب می شود.
- با استفاده از ترکیباتی از قبیل اسید سولفوریک و نمک چربی های اضافه روی پوست قبل از دباغی کاهش پیدا می کنند.
- سپس با نمک های کروم و کربنات سدیم و اسید فرمیک پایداری الیاف پوست افزایش پیدا می کند.
- در نهایت دباغی گیاهی، دباغی با کروم و مواد صنعتی انجام میشود که در هر روش ترکیبات و آلاینده های خاصی به فاضلاب افزوده میشوند. علاوه براین، رنگ آمیزی و براق کردن چرم نیز در آخرین مرحله انجام میشود که تاثیر زیادی بر افزایش آلاینده های فاضلاب دارند.
روش تصفیه فاضلاب چرم سازی و دباغی
با توجه به تنوع بسیار زیاد انواع آلاینده ها، تصفیه فاضلاب چرم سازی و دباغی تنها با یک روش امکان پذیر نیست. بلکه مجموعه ای از چند فرآیند به صورت مرحله بر روی این فاضلاب ها اجرا می گردد تا در نهایت فاضلاب به کیفیت مطلوب دست پیدا کند. روش های تصفیه فاضلاب کارخانه چرم سازی و دباغی عبارتند از:
تصفیه فیزیکی
یکی از اصلی ترین آلاینده های موجود در این فاضلاب، تکه های پوست، مو و ذرات جامد معلق در اندازه های بزرگ است. برای جمع آوری این آلاینده ها از آشغالگیر استفاده میشود.
تصفیه شیمیایی
در گام بعد از روش های گوناگونی از قبیل انعقاد و اکسیداسیون برای لخته سازی ذرات معلق کوچک موجود در فاضلاب استفاده میشود. ابتدا مواد اکسیدکننده به فاضلاب تزریق میشوند تا فلزات موجود در فاضلاب در کف مخزن تصفیه ته نشین گردند. علاوه براین، مواد منعقدکننده از قبیل آلوم و کلرید فریک وارد فاضلاب میشوند تا ذرات به صورت لخته به مرور روی سطح فاضلاب شناور شوند. در نهایت با تجهیزاتی از قبیل اسکیمر جداسازی این لخته ها انجام می شود.
چربی گیری فاضلاب با شناوری سازی هوا
در برخی از تصفیه خانه های چرم سازی و دباغی از فرآیند DAF برای جداسازی ذرات چربی و کلوئیدی معلق در فاضلاب استفاده میشود. حباب های بسیار ریز هوا وارد فاضلاب شده و ذرات چربی به آنها متصل میشوند. سپس به دلیل وزن کم حباب ها به سمت بالا حرکت کرده و چربی روی سطح فاضلاب تجمع پیدا می کند. در نهایت لایه های چربی با تجهیزات گوناگون از روی فاضلاب جمع آوری میشوند.
تصفیه بیولوژیکی
یکی از مهم ترین گام ها در تصفیه فاضلاب چرم سازی و دباغی، حذف ترکیبات آلی است. برای حذف این ترکیبات می توان از باکتری ها در روش های هوازی و بی هوازی استفاده کرد. در این مرحله روش ها و فرآیندهای گوناگونی قابل استفاده است که به ویژگی های فاضلاب بستگی دارد.
از جمله روش های مورد استفاده برای تصفیه بیولوژیکی فاضلاب دباغی و چرم سازی می توان به MBBR، MBR، RBC، EAAS، USBF، SBR اشاره کرد. این روش ها با تامین اکسیژن مورد نیاز باکتری ها، باعث رشد آنها می شوند. در نهایت باکتری ها از مواد آلی به عنوان ماده غذایی استفاده نموده و بدون تولید ترکیبات مضر جانبی تصفیه انجام می شود.
تصفیه با روش جذب
در مرحله رنگ آمیزی چرم مقدار زیادی از مواد رنگی وارد فاضلاب میشوند که شیمیایی و خطرناک هستند. به فرآیندهای جذب می توان این ذرات و مواد رنگی را جمع آوری و حذف کرد.
تصفیه با فیلتراسیون
در آخرین مراحل تصفیه و بعد از تزریق مواد گندزدایی، می توان از سیستم های فیلتراسیون برای جداسازی ذرات بسیار ریز موجود در فاضلاب استفاده کرد. نوع و تعداد سیستم های فیلتراسیون در کارخانه های مختلف متفاوت است. در حالت کلی بهتر است چند سیستم فیلتراسیون به صورت موازی در روند تصفیه استفاده شوند. در این صورت در زمان شستشوی هر یک از فیلترها روند تصفیه با وقفه روبرو نخواهد شد.
طراحی و ساخت پکیج تصفیه فاضلاب چرم سازی و دباغی
یکی ار نکات مهم در ساخت تصفیه خانه چرم سازی و دباغی، انتخاب فرآیندهای مناسب است که با توجه به مقدار هر یک از شاخص های کیفی تعیین می گردد. به همین دلیل تیم صدرامهاب در طراحی پکیج تصفیه فاضلاب چرم سازی و دباغی ابتدا فاضلاب را به طور دقیق آنالیز و در نهایت فرآیندها و تجهیزات مورد نیاز را به صورت اختصاصی انتخاب می کند. در نهایت ساخت دستگاه تصفیه فاضلاب چرم سازی با رعایت استانداردها با متریال های باکیفیت فلزی، پلی اتیلن، بتنی و فایبرگلاس انجام میشود. جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره این پکیج ها می توانید با کارشناسان صدرامهاب تماس بگیرید.
