پارامترهای فیزیکی آب کدامند؟

پارامترهای فیزیکی آب به ویژگی ها و اثراتی در آب گفته میشود که با حواس لامسه، چشایی، بینایی و بویایی قابل درک هستند. به عنوان مثال بو، طعم و کدورت آب با این حواس قابل درک هستند. با توجه به اینکه آب شرب باید بدون بو، مزه، رنگ و کدورت باشد، با دستگاه تصفیه آب صنعتی و نیمه صنعتی این پارامترها بهبود پیدا می کنند. در ادامه لیست کامل پارامترهای فیزیکی کیفی آب را معرفی و نحوه اندازه گیری و مقدار مجاز هر یک را بررسی خواهیم کرد. با صدرامهاب همراه باشید.

PH؛ از مهم ترین پارامترهای فیزیکی آب

یکی از مهم ترین و اصلی ترین پارامترهای فیزیکی آب، خاصیت اسیدی یا PH است. این پارامتر میزان اسیدی یا قلیایی بودن آب را نشان می دهد. با توجه به خطراتی که آب های اسیدی برای بدن انسان و صنعت به همراه دارند، در اغلب دستگاه های تصفیه این پارامتر به طور مداوم اندازه گیری میشود. PH نسبت یون های هیدروژن مثبت را نسبت به OH های منفی آب اندازه گیری می کند. سپس عددی در بازه صفر تا 14 ارائه میشود. هر اندازه این عدد از 7 کمتر باشد، نشانه اسیدی بودن آب است و با افزایش عدد تا 14 قلیایی بودن را نشان می دهد.
در حالت استاندارد بهتر است PH آب شرب در بازه 6.5 تا 8.5 قرار داشته باشد. در تصویر زیر مقدار استاندارد این پارامتر در مواد غذایی و نوشیدنی های مختلف نمایش داده شده است.

رنگ آب

نوشیدن آب با رنگ غیرطبیعی برای انسان سخت است، چون آب باید کاملا شفاف و بدون رنگ باشد. تغییر رنگ آب به دلایل مختلف رخ می دهد که از مهم ترین آنها می توان به وجود مقدار زیاد مواد معدنی و آلی در آن اشاره کرد. به همین دلیل رنگ یکی از مهم ترین پارامترهای فیزیکی آب به شمار می رود و واحد اندازه گیری آن TCU است.
مصرف آب دارای رنگ همیشه باعث بیماری در انسان نمیشود، اما این یک قانون ثابت و همیشگی نیست و ممکن است نوشیدن آن خطرناک باشد. بر اساس استانداردهای ارائه شده از سوی سازمان بهداشت جهانی، حداکثر مقدار مجاز رنگ آب 20 TCU است و سالم ترین آب دارای TCU کمتر از یک واحد است.
بو آب
از دیگر پارامترهای فیزیکی آب می توان به بو اشاره کرد. بوی آب نشان دهنده وجود ناخالصی های جامد، مایع و گاز است. به همین دلیل آب شرب نباید بو داشته باشد. واحد اندازه گیری بوی آب TCN است و در حالت استاندارد این شاخص در دمای 12 درجه نباید بیشتر از 2 باشد. با افزایش دمای آب مقدار بوی مجاز آن نیز بیشتر میشود. به طوریکه حداکثر بوی آب در دمای 25 درجه سانتی گراد برابر با 3 واحد است.

TDS آب

یکی دیگر از مهم ترین پارامترهای فیزیکی کیفیت آب، TDS Total Dissolved Solid یا کل مواد جامد محلول در آب است. آب های استخراج شده از چاه های عمیق، آب دریا و رودخانه ها و غیره حاوی مقدار زیادی نمک، املاح، فلزات و یون ها است. این مواد جامد در آب حل شده و ممکن است طعم، بو و رنگ را نیز تغییر دهد. علاوه بر تغییر رنگ و کدورت بو، خواص آب نیز با بالا بودن TDS ممکن است تغییر کند. به همین دلیل با توجه به نوع کاربرد آب مقدار این پارامتر باید در سطح استاندارد و مجاز قرار گیرد. برای تنظیم و کاهش TDS در دستگاه تصفیه آب نیمه صنعتی و صنعتی از اسمز معکوس استفاده میشود.
ابزار اندازه گیری این پارامتر TDS سنج نام دارد و مقدار مجاز این پارامتر برای آب شرب و تازه و آب های لب شور و دریا در جدول زیر درج شده است:

کدورت یا NTU

برای از بین رفتن مواد آلی به کمک باکتری های موجود در آب به نور نیاز است. به همین دلیل آب باید کاملا شفاف باشد و نور به لایه های پایین براحتی نفوذ کند. به همین دلیل یکی از پارامترهای فیزیکی کیفی آب کدورت است و با واحد NTU اندازه گیری میشود. با افزایش کدورت آب نور رسانی به لایه های پایین آب کاهش پیدا می کند و در مقابل BOD افزایش می یابد. چون گیاهان موجود در آب برای فتوسنتز به نور نیاز دارند، در غیر این صورت نمی توانند اکسیژن آب را تامین کنند. بالا بودن BOD یعنی برای از بین بردن مواد آلی موجود در آب نیاز به اکسیژن بیشتری وجود دارد.
بر اساس استانداردهای ارائه شده از سوی سازمان بهداشت جهانی کدورت آب آشامیدنی کمتر از یک NTU است. آب با حداکثر کدورت 5 NTU قابل استفاده است و بیشتر از آن برای بدن ضرر دارد.

TSS آب

TSS یا Total Suspended Solid مقدار کل مواد معلق در آب را نشان می دهد و می تواند با کدورت ارتباط داشته باشد. هر اندازه مقدار بیشتری از مواد در آب معلق باشند، به همان نسبت احتمال کدر شدن آب نیز افزایش پیدا می کند. TSS که از مهم ترین پارامترهای فیزیکی آب است، در آب های آشامیدنی نباید از 40 میلی گرم بر لیتر بیشتر باشد.
برای اندازه گیری TSS آب در آزمایشگاه از فیلترهای شیشه ای استفاده میشود که ذرات کمتر از 2 میکرون با آنها جداسازی میشوند. برای کاهش این پارامتر نیز می توان از تجهیزاتی از قبیل فیلترشنی و فیلتر کارتریج استفاده کرد.

اکسیژن محلول DO

پارامتر DO Dissolved oxygen یا اکسیژن محلول آب نشان دهنده مقدار اکسیژن آزاد در آب است که برای تجزیه مواد آلی به کمک باکتری ها مورد نیاز هستند. با افزایش کدورت، TDS و TSS به مرور فتوسنتز گیاهان در آب با اختلال مواجه شده و مقدار این پارامتر کاهش پیدا می کند. به همین دلیل نه تنها تصفیه طبیعی آب، بلکه زندگی آبزیان نیز با مشکل مواجه خواهد شد. در تصفیه خانه ها با استفاده از تجهیزات هوادهی مقدار DO در سطح استاندارد قرار میگیرد.
واحد اندازه گیری پارامتر DO میلی گرم بر لیتر است و به کمک سنسورهای نوری و الکتروشیمیایی مقدار تقریبی آن محاسبه میشود.

طعم آب

برخلاف سایر پارامترهای کیفی فیزیکی آب، طعم با ابزار خاصی قابل اندازه گیری نیست. طعم آب به صورت تجربی و با چشیدن مشخص میشود. در حالت استاندارد آب شرب نباید طعم خاصی داشته باشد و کاملا بی مزه است. اما برخی از منابع آبی به دلیل بالا بودن املاح در آنها طعم شور و گاها تلخ دارند.

دمای آب

درجه حرارت آب بر روند رشد باکتری ها، جلبک ها اثرگذار است. چون اغلب جلبک و باکتری ها در محیط سرد رشد نمی کنند و نیاز به گرما دارند. به همین دلیل در تصفیه خانه ها دمای آب باید اندازه گیری شود تا مقدار آن از سطح استاندارد عبور نکند.

روغن آب

روغن آب نیز از دیگر پارامترهای فیزیکی آب است که با ابزار نمی توان آن را اندازه گیری کرد. به صورت شهودی می توان متوجه شد که آیا روی سطح آب لایه های روغنی تجمع پیدا کرده اند یا خیر؟ آب سالم هیچگونه لایه روغنی نباید داشته باشد، در غیر این صورت نیاز به تصفیه دارد.

جمع بندی

بر اساس آنچه در طول متن اشاره شد، مهم ترین پارامترهای فیزیکی آب شامل بو، طعم، رنگ، کدورت، TDS، TSS، D، دما و روغن آب است. برای اندازه گیری هر یک از این پارامترها ابزارهای خاصی استفاده میشود و برای کاهش و تنظیم آنها نیز می توان از دستگاه های تصفیه آب استفاده کرد. صدرامهاب از سازندگان دستگاه های تصفیه آب صنعتی و نیمه صنعتی در ظرفیت های مختلف با طراحی کاملا سفارشی است. جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره محصولات این مجموعه می توانید با کارشناسان فروش صدرامهاب تماس بگیرید.